FTC در مقابل ادعاهای دروغین درآمد

بهمن ۱, ۱۳۹۳

بدون تردید یکی از اصلی­ ترین دلایل پیوستن افراد به بازاریابی شبکه­ ای عبارت­ هایی است که بارها به گوش رسیده­ اند: «بازاریابی شبکه­ ای، راهی به سوی آزادی مالی…»، «در این تجارت، خودتان رئیس خودتان هستید…»، «تجارتی عظیم و رو به رشد، بدون نیاز به سرمایه»، «بیل گیتس، صاحب نامدار شرکت مایکروسافت، می­ گوید اگر شانس دوباره­ ای برای زندگی داشتم، بازاریابی شبکه­ ای را برمی­ گزیدم…» این گزاره­ ها و جملاتی مشابه، وعده­ ای از آینده روشن افراد در این تجارت را می­ دهند و طبیعی است تصور یک درآمد عالی، ساختن یک زندگی ایده­ آل و یک بازنشستگی زودهنگام هر انسانی را به وجد بیاورد. انعکاس این شعارها حس امید و نشاط را در بخش زیادی از جامعه که به دنبال فرصت­های کاری جدید و مدرن هستند، زنده می­ کند. انسان­ها به امید و آرزوهایشان زنده هستند و بازاریابی شبکه­ ای، تجارتی سراسر از امید و آرزوست.

در کشور ما نیز امروز و علی رغم گذشت بیش از ۳ سال از صدور اولین مجوز رسمی بازاریابی شبکه­ ای، هنوز شادی و شعف ناشی از قانونی شدن استفاده از «اصل اهرم» در بخش زیادی از جامعه دیده می­ شود و مردم با آغوشی باز در حال پذیرش بازاریابی شبکه­ ای هستند. موافقان روز به روز بیشتر می­ شوند. هر روز عده بیشتری به این تجارت دل می­ بندند و آرزوهای خود را در آن جستجو می­ کنند. کمیته نظارت بر بازاریابی شبکه­ ای کشور نیز به عنوان متولی اصلی این تجارت نوپا کوشیده است با گرته­ برداری از قوانین و مقررات جاری در کشورهای صاحب تجربه – علی­ الخصوص دستورالعمل­های FTC کمیسیون تجارت فدرال امریکا – تا حد امکان راه­های سوء استفاده را بر دسیسه گران ببندد. تعداد کم شرکت های دارای مجوز و همچنین اعضاء فعال در آنها، این امکان را به مرجع قانونی ذی­ربط یعنی کمیته نظارت می­ دهد تا با رصد و پایش فعالیت­ ها، تا حد امکان از بروز و افزایش نارضایتی­ ها جلوگیری کنند. از جمله تلاش­ های انجام شده می­ توان به ایجاد سامانه جامع ثبت نارضایتی و الزام شرکت­ ها به پیگیری شکایات واصله، کنترل و نظارت بر سبد کالایی شرکت­ها، به رسمیت شناختن حق انصراف و حق باز خرید محصولات، نظارت بر نرم­ افزار و طرح درآمدزایی شرکت­ها و … اشاره کرد.

اما این تنها یک روی سکه است و تجربه نشان می­ دهد بازاریابی شبکه­ ای در همه کشورها حتی پس از قانونی شدن هم به مرور زمان مخالفان خاص خود را پیدا کرده است. آنها معتقدند بازاریابی شبکه­ ای نه تنها کمکی به روند اشتغال و تولید درآمد واقعی نمی­ کند، بلکه به دلایل زیاد مخرب هم هست؛ جان تایلور یکی از این مخالفین سرسخت است که معتقد است اثرات مخرب بازاریابی شبکه­ ای در بسیاری از کشورها بیشتر از اثرات مثبت آن بوده است. او برای اثبات نظریه خود به عبارت «تبلیغ درآمد مفت» استناد می­ کند و معتقد است بازاریابی شبکه­ ای با «تبلیغ درآمد مفت» باعث می­ شود تا خیل عظیمی که به این تجارت می­ پیوندند و به دلایل گوناگون – که در مقالات آتی راجع به آنها بحث خواهد شد – موفق نمی­ شوند، علاوه بر اینکه دچار «ضرر مالی» می­ شوند، با عادت به این ذهنیت بیمارگونه در ادامه زندگی از مسیر صحیح تجاری منحرف شوند. تایلور اعتقاد دارد صدمات روحی ناشی از ذهنیت «یک شبه ره صدساله رفتن» تا مدت­ها در ذهن آنان باقی مانده و آنها را درگیر خواهد کرد.... بقیه در ادامه مطلب

احمد عیوضی مدیرعامل شرکت پارس نیوشا نیک